Het laatste nieuws

25 jan Weg naar groene IJmond ligt open: sluiting Tata Steel leidt niet tot ontwrichtende werkloosheid

Nieuw onderzoek laat zien dat werkgevers in de regio Noord-Holland in de rij staan voor de werknemers van Tata Steel in IJmuiden. De sluiting van de zeer vervuilende staalindustrie in de IJmond zal niet tot ontwrichtende werkloosheid leiden, concluderen de onderzoekers. Voor alle medewerkers van Tata Steel zijn veel mogelijkheden om snel schoon en gelijksoortig werk te vinden in de regio. Werkgevers in de energietransitie staan bijvoorbeeld te springen om nieuw personeel. Dit blijkt uit een arbeidsmarktverkenning van Intelligence Group.

Tata Steel is verantwoordelijk voor 8% van de Nederlandse CO2-uitstoot en daarmee de grootste uitstoter van het land. Ook voert Tata Steel de lijst van stikstof-uitstoters aan, met bijna twee keer zoveel stikstofuitstoot als Schiphol. Bovendien produceert en loost Tata Steel grote hoeveelheden gezondheidsschadelijke stoffen. Uit cijfers van het ​​Integraal Kankerinstituut Nederland (IKNL) blijkt dat longkanker bij de omwonenden van het hoogovencomplex ruim 50% meer voorkomt dan het landelijk gemiddelde. Bekijk voor meer informatie de factsheet over de emissies en het verbruik van Tata Steel.

Om de uitstoot terug te dringen heeft Tata Steel zich aan een ‘Groen Staal Plan’ gecommitteerd, maar zelfs als deze vergroening zich zonder problemen voltrekt, dan reduceert Tata Steel geen emissies voor 2030. Als de overheid niet ingrijpt, dan zal de fabriek, inclusief de oude en extreem vervuilende kooks- en gasfabriek 2, tot die tijd op volle kracht blijven doorgaan met het uitstoten van verontreinigende en ziekmakende stoffen. Het plan van Tata Steel is verder dat tot 2038/2040 nog meer dan de helft van de vervuilende fabrieksonderdelen door blijft draaien.

Een belangrijke reden om de fabriek voorlopig onverminderd in productie te houden, is het vermeende belang van de staalindustrie voor de IJmond-regio. De bestaanszekerheid van duizenden mensen in de IJmond zou direct of indirect van Tata Steel afhankelijk zijn. De uitkomsten van het onderzoek van Intelligence Group laten zien dat dit niet het geval is. Voor alle medewerkers van Tata Steel zijn minimaal drie vacatures voor vergelijkbare banen beschikbaar in de IJmond-regio, ook voor de medewerkers van 50 jaar en ouder.

Ook de indirecte werkgelegenheid die Tata Steel oplevert is onderzocht. In alle scenario’s blijkt de impact van sluiting van de fabriek op de arbeidsmarkt zeer klein. De sluiting van Tata Steel zal dan ook geen ontwrichtende gevolgen hebben voor de regio, zoals het geval was bij de sluiting van de mijnen in Limburg. De situatie is fundamenteel anders, nu o.a. de energietransitie zorgt voor een enorme werkgelegenheid. Dat betekent dat een sluiting of krimp van Tata Steel niet alleen direct zorgt voor een forse reductie van de uitstoot, maar ook een boost zal geven aan de energietransitie.

De sluiting van de meest vervuilende onderdelen is niet alleen noodzakelijk voor de gezondheid van de omwonenden en de werknemers, maar ook voor de noodzakelijke verlaging van de CO2-uitstoot. Bijkomend voordeel is dat een sluiting van Tata Steel enorm veel stikstofruimte zal opleveren, die bijvoorbeeld ten goede kan komen aan boeren die een PAS-melding hebben gedaan. Om deze redenen riep Urgenda-directeur Marjan Minnesma in november vorig jaar al op om de toekomst van de staalfabriek in de IJmond te heroverwegen. Op de plaats van de oude, vervuilende fabriek kan bijvoorbeeld een kleinere, groene staalfabriek komen te staan, die producten maakt die thuishoren in een circulaire economie. Nu een sluiting van Tata Steel geen ontwrichtende gevolgen blijkt te hebben voor de gemeenschap, ligt de weg daarnaartoe open. De regering kan deze weg inslaan door Tata Steel op te kopen, te saneren en te (laten) herontwikkelen. Met gezondheid op de eerste plaats.

Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van Greenpeace Nederland en Urgenda.

Lees hier het volledige onderzoek.