Windmolens met draagvlak

Sinds 2011 staan ze op de dijk naar Marken: twee grote windmolens van ieder 2,3 MW. Ze zijn in eigendom van Coöperatie Windenergie Waterland. Per jaar wordt tussen de 125 en 150K aan verduurzamingsprojecten van de Stichting Duurzaam Waterland besteedt.

EEN AANTAL PROJECTEN VAN DE STICHTING:

Kijk de video.

In december 2016 waren ze klaar: 4 windmolens van elk 2,5 MW en een tiphoogte van 150 meter. In recordtijd heeft de Energiecoöperatie WPN voor €2 miljoen aan windaandelen verkocht aan 1.013 leden. Hiermee was het eigen vermogen binnen, en kon het project van start. Alle leden hebben in 2018 voor het eerst 7% rendement ontvangen.

Voor de buurt

Direct omwonenden krijgen een financiële tegemoetkoming en een nabijgelegen dorp, een wijk en twee buurtschappen kunnen aanspraak maken op geld uit een omgevingsfonds. De eerste €24.000 van het fonds is eind 2018 verdeeld over 7 projecten, waaronder een glasvezelnetwerk, een jaarlijks wijkfeest en een sportieve zomerweek voor jongeren. In nauw overleg met de omwonenden is de regeling voor het voorkomen van slagschaduw verbeterd. In de buurt waar men eerst fel tégen de windmolens was, is een vereniging gevormd om een schuurdak en een groot naastgelegen veld van zonnepanelen te voorzien. Dit zonnepark wordt deels betaald uit de vergoeding die men krijgt voor de molens en wordt met steun van de energiecoöperatie gerealiseerd.

Voor duurzaamheid

Naast het omgevingsfonds is er in 2018 ruim €5.000 in een duurzaamheidsfonds gestort. Dit bedrag zal de komende jaren toenemen. 

Tegenhangers van windmolens werden ware supporters. Kijk de video.

In 1994 richten de inwoners van drie Friese dorpen, Reduzum, Friens en Idaerd, een stichting op: de Molen. Zij leenden gezamenlijk aan die stichting 225.000 gulden voor 10 jaar. Met een aanvullende lening van een bank en een deelsubsidie zette Stichting de Molen een windmolen neer. Deze molen is 36 meter hoog, kostte 550.000 gulden en zou circa 400.000 KWh per jaar aan duurzame energie opwekken.

Het doel was om de opbrengst van de molen te investeren in de verduurzaming van de drie dorpen. Dat is gelukt! Er zijn vele projecten gefinancierd, maar het project heeft vooral ook het ‘wij’ gevoel in de dorpen versterkt en de inwoners bewuster gemaakt van hun eigen rol in klimaatverandering en leefomgeving.

Projecten met dank aan ‘Ûs Mune’ (onze molen):

Ûs Mune 2.0

De oude molen is verouderd en toe aan zijn pensioen. De dorpelingen willen al jaren een nieuwe maar de provincie lag 6 jaar lang dwars. De provinciale verkiezingen in 2019 brachten daar verandering in, en de nieuwe molen lijkt er te komen! Klik hier voor het laatste nieuws over de molen van Reduzum.

Kijk de video

De Coöperwiek is de middelste van vijf windmolens van Windpark Neer in  Limburg. De molen is 98 meter hoog, heeft een vermogen van 2,5 MW en levert sinds 2015 ca. 4,5 miljoen kWh stroom per jaar, voor zo’n 1200 huishoudens.

De windmolen is een samenwerkingsproject van drie burgercoöperaties: Meerwind, De Windvogel en Zuidenwind. Een prachtig voorbeeld van samenwerking tussen burger coöperaties, waarbij met de opbrengsten glasvezel is aangelegd voor de omwonenden en nieuwe windprojecten worden voorbereid. Deze molen is dus een duidelijke versneller van de energietransitie.

Windpark Krammer is het grootste burgerinitiatief van Nederland. De ruim 4.000 leden van de coöperaties Zeeuwind en Deltawind hebben het initiatief genomen om dit windpark op en rondom de Krammersluizen te ontwikkelen. De 34 windturbines met een totaalvermogen van 102 MW, zullen voldoende energie produceren om ruim 100.000 huishoudens van groene stroom voorzien. Daarnaast kan de regio kan ook participeren in dit park via een obligatielening.

Van elke opgewekte MWh aan elektriciteit wordt €0,50 aan een Windfonds gedoneerd. In totaal zal dit jaarlijks zo’n €150.000 zijn. Het fonds is voor de ontwikkeling van duurzame projecten in de omgeving van het windpark en om omwonenden binnen een straal van 2½ kilometer van het windpark tegemoet te komen in hun groene stroomrekening. De overige opbrengsten van het park gaan naar het ontwikkelen van nieuwe duurzame projecten.

In oktober 2018 waarschuwde wetenschappers wereldwijd in het IPCC rapport dat we haast moeten maken om de opwarming van de aarde tot 1,5 graad te beperken. Doen we dat niet, dan verandert de wereld zodanig dat grote delen van de wereld onleefbaar worden. Ook in Nederland.

Om onder de 1,5 graad opwarming te blijven, zullen we al in 2030 energieneutraal moeten worden. Windenergie is daarvoor één van de schoonste en beste bronnen. Er is geen uitstoot, de wind is gratis en bijna het hele jaar door aanwezig. Eén windmolen kan afhankelijk van de grootte wel 2 tot 3.000 huishoudens voorzien van stroom. Dat is meer dan duizenden zonnepanelen bij elkaar. Urgenda berekende dat daarvoor op land in 2030 voor 12 GW vermogen aan molens moet staan. Een verdubbeling van de doelstelling die de overheid stelde voor 2020, goed te doen in 10 jaar.

Vanaf windkracht 2 wordt er al stroom opgewekt. De molen piekt bij windkracht 6. Wind is bovendien een mooie tegenhanger van zonne-energie. Want op dagen dat de zon niet schijnt, waait het wel vaak.

In hoeverre lijken de provincies de opgave te gaan halen in 2020?

Zie RVO site voor het laatste nieuws: Monitor wind op land door RVO:

Wat is de ‘energieterugverdientijd’ van de windmolen?

Het maken van windmolens zorgt ook voor uitstoot. Maar een windturbine wekt in 3-6 maanden de hoeveelheid stroom op die nodig was om die windturbine te maken.

Hoe groter en hoger de windmolen, hoe duurder om hem te maken. Maar daar staat tegenover dat een hoger model meer dan evenredig veel energie oplevert. Hoe hoger de molen, hoe minder er relatief van nodig zijn.

Hoe staat het met de techniek tegen lawaai en overlast?

Windmolengeluid en slagschaduw kunnen als hinderlijk worden ervaren. Daarom worden windmolens minimaal 300 meter van een huis geplaatst waardoor de geluidsoverlast gering is. Ook wordt er berekend in welke jaargetijden en op welke tijdstippen de zon zo staat, dat er sprake is van slagschaduw. Dan staan de molens stil. De norm is dat de molen niet meer dan 17 dagen per jaar maximaal 20 min slagschaduw mag veroorzaken. Maar steeds vaker worden er goede afspraken gemaakt met omwonenden en kan de molen vaker stil worden gezet.

Groot gevaar voor vogels?

Windturbines hebben effect op vogels, maar vele malen minder dan andere doodsoorzaken zoals katten, verkeer, landbouw en gebouwen. Toch is het belangrijk om beschermde natuurgebieden te ontzien en goed met ecologen naar de plaatsing te kijken. Ook kunnen windmolens worden uitgerust met sensoren die de molens stilzetten als er bepaalde vogels zoals zeearenden in de buurt vliegen.

Voortgang per provincie?

De overheid heeft in 2013 gesteld dat in 2020 er voor 6.000 megawatt (MW) vermogen aan windmolens op land moet staan. Iedere provincie heeft hierin een opdracht. Onderstaande tabel geeft weer welke opgave iedere provincie heeft, en in hoeverre de windmolens al staan – bron Windstats, Bosch en Van Rijn, januari 2019.

Zie ook inschatting realisatie windenergie op land: RVO