CARBON BUBBLE

In 2013 vroegen studenten van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Hoge School Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam aan hun College van Bestuur geen geld in fossiele energiebedrijven te stoppen; niet via aandelen en niet via pensioenen. Daarmee gaven zij de aftrap voor een landelijkebeweging die Urgenda startte met studenten overal in Nederland. Dit soort acties werd al eerder georganiseerd in de VS en Canada. 

DO THE MATH

Onder de noemer ‘Do the Math’ riepen studenten van inmiddels honderden universiteiten hun besturen op om af te zien van investeringen in fossiele energiebedrijven. Een inspiratiebron voor deze activiteiten is het rapport Unburnable Carbon – Are the world’s financial markets carrying a carbon bubble?. Uit de nieuwste versie van dit rapport blijkt dat 60-80% van het kapitaal dat geïnvesteerd wordt in fossiele energie­bedrijven waardeloos zal worden.

VOORRADEN IN DE GROND

Meer dan 180 landen tekenden het UN Klimaatverdrag en verklaarden dat ze gevaarlijke klimaatverandering gaan voorkomen. Dat betekent dat we op basis van de wetenschap, ook aan de VU ontwikkeld, niet meer dan 2 graden Celsius temperatuurstijging willen. Dat impliceert dat we nog maar weinig CO2 kunnen uitstoten, namelijk 1/5 van de bewezen wereldwijde kolen, olie- en gasreserves. Van alle aanwezige voorraden moet dus 4/5 in de grond blijven. Deze voorraden staan echter wel op de balans van de fossiele industrie. Deze zogenaamde ’stranded assets’ moeten dus worden afgeboekt.

NIET WAARDEVAST

“Aandelen in de fossiele energiebedrijven lijken waardevast”, zegt Urgenda-directeur Marjan Minnesma. “Maar dat zijn ze niet! Fossiele energiebedrijven moeten stoppen met alles uit de grond te halen wat op hun balans staat als bewezen reserves. Dan worden hun aandelen dus veel minder waard. Als je veilig wilt beleggen, kun je beter kiezen voor de economie van de toekomst en je geld stoppen in duurzame fondsen, clean tech, duurzame energie en bedrijven die werken aan de circulaire economie die draait op groene grondstoffen en duurzame energie. Er zijn steeds meer mensen die dit ook inzien en niet willen wachten tot de zoveelste klimaatramp en dan pas in actie komen. Dit is pas het begin van een nieuwe beweging, die door zal gaan naar alle universiteiten en uiteindelijk naar de grootste investeerders, de pensioenfondsen.”

‘FOSSIEL-VRIJE’ UNIVERSITEIT

Studenten hebben het College van Bestuur van de VU gevraagd om een ‘fossiel-vrije’ universiteit te worden en geen geld te investeren in fossiele energiebedrijven, ook niet via pensioenen. De universiteit moet zijn verantwoordelijkheid nemen in het verder de toekomst in kijken, aldus de studenten. Niet in de laatste plaats omdat de VU verschillende leden van het nobelprijswinnende IPCC, het UN Intergovernmental Panel on Climate Change , heeft geleverd. “Universiteiten hebben een maatschappelijke taak”, vindt rechtenstudente Princess K. Attia van studentenvakbond SRVU. “Ze moeten een voorbeeldrol vervullen en laten zien dat ze onze toekomst serieus nemen.”

Paul Gilding (onafhankelijk publicist over duurzaamheid en voormalig hoofd Greenpeace international):
“The contradiction between what the science says on climate risks developments and and the growth assumptions made by the fossil fuel industry is so large it represents a systemic global financial risk. HSBC, one of the worlds biggest banks, forecast a market value loss of 40-60% for oil, and gas majors if the world acted to keep below 2 degrees (an already risky target that nontheless about all governments have accepted as their policy goal). Therefore a divestment campaign to shift away money from fossil fuel companies is not only required to help prevent major catastrophe for human civization, but it is also just sensible investment risk management strategy.”

FOSSIL FREE NL

De actie die Urgenda in Nederland gestart is, wordt voortgezet door de campagne Fossil Free NL. Oud-Urgenda medewerker en coördinator Liset Meddens geeft aan dat het versnellen van de transitie naar een duurzame samenleving hard nodig is. “Ik geloof dat de transitie van huidige fossiele brandstoffen naar hernieuwbare, decentrale energie opwekking daarvoor kan zorgen. Daarom ben ik aan de slag als coördinator van de campagne Fossil Free NL, waarbij we instellingen oproepen hun investeringen terug te trekken uit de fossiele industrie. Deze campagne is onderdeel van een snel groeiende mondiale beweging van studenten, vrijwilligers en actieve burgers die hun instituties tot verantwoording roepen en op die manier de transitie naar een duurzame samenleving versnellen.”