Het laatste nieuws

10 okt Dringende oproep aan kabinet: stap nu uit het Energiehandvestverdrag

Twaalf organisaties vragen kabinet om niet akkoord te gaan met een nieuwe verdragstekst

Urgenda, SOMO, FNV en nog negen organisaties doen vandaag een dringende oproep aan premier Rutte en ministers Jetten en Schreinemacher om samen met zoveel mogelijk landen uit het Energiehandvestverdrag (Energy Charter Treaty, hierna ECT) te stappen. Het ECT is op dit moment een grote hindernis om de klimaatdoelen van Parijs te halen, omdat het de bestaande belangen van multinationals dusdanig beschermt dat overheden te maken kunnen krijgen met miljoenenclaims als ze klimaatmaatregelen nemen.

Op 25 oktober besluiten de lidstaten van de EU of zij akkoord gaan met een aanpassing van het ECT. Doel van de verdragswijziging is om het ECT in lijn te brengen met het Akkoord van Parijs. In werkelijkheid vormen de aanpassingen echter een uitbreiding van de rechten van bedrijven en zullen investeringen in fossiele brandstoffen mogelijk tot 2040 beschermd worden. Daarnaast kunnen ook straks investeerders in bijvoorbeeld biomassa en waterstof miljoenenclaims indienen.

Marjan Minnesma, directeur Urgenda: “Het is hoog tijd om bedrijfsbelangen ondergeschikt te maken aan het maatschappelijk belang. Het ECT remt de broodnodige versnelling van de energietransitie die nodig is burgers te beschermen. Uit het verdrag stappen is de enige manier om miljoenenclaims van de fossiele industrie en biomassacentrales te voorkomen.”

Het ECT is in 1994 opgericht met als doel investeringen in de energiesector te beschermen. Op dit moment zijn 53 landen lid, waaronder de EU en EU-lidstaten, landen in Oost-Europa en Centraal-Azië, Jemen, Jordanië, Japan en Turkije. Onder het verdrag kunnen bedrijven schadevergoedingen van overheden vorderen, wanneer zij vinden dat veranderingen in beleid hun bedrijfsactiviteiten en verwachte winsten nadelig beïnvloeden. Deze vorderingen, vaak honderden miljoenen euro’s, worden door private arbitragetribunalen in geheime procedures beoordeeld, los van nationale en Europese wetten en regels.

Onlangs won het Britse bedrijf Rockhopper een claim onder het ECT tegen Italië. Aanleiding voor deze procedure was het besluit van Italië om olie- en gasboringen voor haar kust niet langer toe te staan. Rockhopper startte daarop een procedure onder het ECT. Italië moet nu een schadevergoeding van 240 miljoen euro betalen, een bedrag dat 8 maal zo hoog is als de investeringen van Rockhopper voor de Italiaanse kust. Het bedrijf gaat de opbrengsten gebruiken voor de ontwikkeling van een olieproject bij de Falkland-eilanden.

Ook de Nederlandse staat ligt inmiddels onder vuur: de Duitse energiebedrijven RWE en Uniper, eigenaren van twee van de drie overgebleven kolencentrales in de Eemshaven en op de Maasvlakte, spanden procedures aan waarin zij voor in totaal 2,4 miljard euro aan schadevergoeding vorderen voor het verbod op kolen bij energieopwekking in 2030.

Audrey Gaughran, directeur SOMO: “Het ECT is anti-klimaat en anti-Akkoord van Parijs, en beschermt nog jaren de fossiele industrie. Het is regressief, en toch wordt het verkocht als pro-energietransitie. Het is het verkeerde verdrag voor deze tijd. Politieke leiders zouden zich twee keer moeten bedenken voordat ze hiermee akkoord gaan op dit cruciale moment in de geschiedenis, nu de gevolgen van klimaatverandering duidelijker zijn dan ooit. We moeten vooruit en fouten uit het verleden loslaten, niet ze verankeren, zoals het ECT doet.”

Daarom doen we een dringende oproep: geef de energietransitie niet weg aan de diepe zakken van multinationals en stap uit het ECT!

De organisaties die deze oproep doen zijn: Stichting Urgenda, SOMO, FNV, Natuur & Milieu, Greenpeace, TNI, Both ENDS, Action Aid Nederland, Handel Anders coalitie, Milieudefensie en Mobilisation for the Environment.

Lees de brief of lees de achtergrondinformatie over het Energiehandvestverdrag.