Het laatste nieuws

15 dec Coalitieakkoord: klimaat lijkt eindelijk topprioriteit

Met 35 miljard euro die de coalitie uittrekt om klimaatverandering tegen te gaan, lijkt het klimaat eindelijk topprioriteit te krijgen. We zijn dan ook voorzichtig optimistisch. We zijn blij met de 22 miljard die wordt uitgetrokken om de industrie te vergroenen. De industrie is nu verantwoordelijk voor 40% van de uitstoot. Het akkoord schiet echter nog tekort om de 65% uitstootreductie te halen, die de regering in Glasgow heeft beloofd vorige maand (COP26). Er wordt 5 miljard gereserveerd om twee kerncentrales te bouwen; dat zullen de kolencentrales van de toekomst blijken te zijn: als ze klaar zijn, willen we ze niet meer. Kerncentrales zijn niet voor 2035 operationeel en tegen die tijd is hun stroom twee tot drie keer duurder dan stroom uit zonne-en windenergie. Deze echte duurzame energie zal de dure kernenergie vaak economisch uit de markt drukken. Bovendien veroorzaakt het delven en verrijken van uranium en het bouwen van de kerncentrale veel CO₂-uitstoot, dus het is zeker geen klimaatvriendelijke oplossing. En het eeuwen opslaan van afval gooien we over de schutting bij de volgende generaties.

Grote stap in de goede richting

Voor het eerst is er een coalitieakkoord dat het tegengaan van klimaatverandering als topprioriteit neerzet. Sinds het sluiten van het Klimaatakkoord in 1992 zijn er 30 jaar verloren gegaan, dus er moet nu ook echt een grote versnelling komen. Met de 35 miljard die het kabinet voor klimaatmaatregelen wil uittrekken, zet de coalitie een grote stap in die richting. Ook is het goed nieuws dat er 22 miljard wordt uitgetrokken voor het vergroenen van de industrie, die op dit moment voor 40% van de uitstoot verantwoordelijk is. Deze zomer presenteerde Urgenda haar Woman on the Moon-plannen aan premier Rutte waarmee de grootste vervuilende industrie in Nederland 100% uitstootvrij kan worden. Uitvoering van deze plannen kan sneller dan het kabinet nu denkt. Deze versnelling is ook noodzakelijk, want de stappen die nu gezet lijken te worden, zijn nog niet voldoende.

Huidige plannen nog onvoldoende om hoofd boven water te houden

Over de invulling is nog veel onduidelijk. We kijken uit naar welke concrete stappen gezet zullen worden en helpen het Kabinet graag om nog meer te versnellen. Want dit is nog niet genoeg. In Glasgow is afgesproken dat de wereldwijde uitstoot voor 2030 gehalveerd moet worden (t.o.v. 2021) om onder de 1.5°C opwarming te blijven. Voor Nederland zou dat een reductie van 65% in 2030 t.o.v. 1990 betekenen. De huidige plannen voor emissiereducties leiden daar nog niet toe. Ook zet het kabinet niet in op het grootschalig ondersteunen van emissiereducties in armere landen, die ook nodig zijn om op lange termijn het hoofd boven water te kunnen houden.

Kerncentrales worden de nieuwe kolencentrales: als ze klaar zijn, willen we ze niet meer

Het reserveren van 5 miljard voor het bouwen van kerncentrales is de opmaat naar een nieuw ‘kolen-debacle’. Er zijn miljarden geïnvesteerd in kolencentrales die klaar waren in 2015 en 2016 en nu allemaal voortijdig weer worden gesloten. Alle moderne kerncentrales waar nu in landen zoals Finland en Groot-Brittannië aan wordt gebouwd kosten veel meer tijd en geld dan gepland. Zo startte de bouw van de nieuwe kerncentrale in Finland in 2005. Hij zou in 4 jaar klaar zijn voor minder dan 3 miljard euro. Hij is nog steeds niet klaar en kost inmiddels 11 miljard euro. Geen enkele centrale is op dit moment rendabel, zelfs in Frankrijk niet. Als we onmiddellijk zouden beginnen, zou de eerste centrale op zijn vroegst in 2035 klaar zijn. Tegen die tijd zijn zonne- en windenergie 2 tot 3 keer goedkoper en zullen zij kernenergie het grootste deel van de tijd uit de markt duwen. Toekomstige generaties kunnen dan weer voor die rekening opdraaien.

Kerncentrales zijn daarnaast niet CO₂-vrij. Het delven en verrijken van het benodigde uranium zijn zeer CO₂-intensieve activiteiten, de kosten en de uitstoot neemt toe in de tijd door oplopende schaarste van makkelijk winbare uranium. De Deltacommissaris heeft onlangs vastgesteld dat 820.000 van de toekomstig geplande huizen bedreigd worden door klimaatverandering en dus elders gepland moeten worden. Het is dus ook erg de vraag waar dit kabinet denkt veilig een kerncentrale neer te kunnen zetten.