Het laatste nieuws

09 feb Na 6,5 jaar vonnis bij toeval gehaald; het wordt tijd voor echt beleid en actie!

De finale uitstootcijfers van broeikasgassen over het jaar 2020 zijn eindelijk bekend. Ze laten zien dat in Nederland 25,5% minder CO₂-equivalenten (CO₂ en andere broeikasgassen) heeft uitgestoten dan in 1990. Het minimum om onder de twee graden te blijven. Daarmee is per ongeluk het vonnis van de rechter uit juni 2015 toch net aan gehaald.

In 2020 is de uitstoot van CO₂-eq fors gedaald doordat we in het eerste coronajaar minder reisden, het was een warme winter (verwarming stond minder hard) en de aardgasprijs was extreem laag waardoor de elektriciteitscentrales op gas in plaats van kolen werden gestookt. Door deze toevallige omstandigheden heeft het kabinet met ‘mazzel’ het reductiedoel uit het Urgenda-vonnis gehaald. Dat lijkt mooi, maar is toch geen goed nieuws. Toeval is geen beleid, waardoor de emissies de eerst komende jaren niet snel verder zullen dalen. Het PBL heeft zelfs bepaald dat tot 2025 het risico bestaat dat de Nederlandse uitstoot boven de 25% zal komen. Ten tweede is die 25% verre van genoeg. De door de rechter opgelegde 25% minder uitstoot was het absolute minimum wat industriële landen zoals Nederland moesten doen om de opwarming op aarde onder de twee graden te houden. Dat was het doel toen onze rechtszaak in 2012 begon. Inmiddels weten we dat twee graden veel te warm is en onverantwoordelijk veel extra schade oplevert wereldwijd, dus hebben alle landen in Paris (2015) en Glasgow (2021) besloten dat we de opwarming eigenlijk onder de 1,5 graad moeten houden.

Volgens de meest recente berekeningen van het IPCC zal de wereldwijde uitstoot tot aan 2030 gehalveerd moeten worden om een 50% kans te behouden de opwarming beneden de 1,5 graad te houden. Het halveren van de huidige uitstoot ten opzichte van nu, betekent dat Nederland en de EU haar emissies tegen 2030 met minimaal 65% moeten hebben teruggebracht ten opzichte van het niveau in 1990. Maar de meest rijke en vervuilende landen zoals Nederland moeten veel meer dan dat wereld gemiddelde doen. Uit recente studies blijkt dat voor een eerlijke bijdrage aan het behouden van een 50% kans om onder de 1,5C te blijven, Nederland in 2030 haar emissies al rond de 100% moet hebben gereduceerd.

Het huidige kabinet heeft als doel om de uitstoot t.o.v. 1990 met 60% terug te brengen. Dit is minder dan in Parijs en Glasgow is beloofd, maar ook voor dit lagere doel ligt het volstrekt niet op koers. Ook dit heeft het PBL berekend. De uitstoot in 2020 is ruim 164 megaton (Mton). Het gat met de 60% minder uitstoot in 2030 is heel groot en betekent dat binnen 8 jaar zo’n 77 Mton per jaar minder uitgestoten moet worden. Om een gevoel te krijgen: Tata Steel is de grootste uitstoter in Nederland en veroorzaakt ruim 12 Mton uitstoot per jaar. 100.000 woningen energieneutraal maken levert 0,4 Mton op. Een immense opgave, die alleen kan lukken als de industrie in staat gesteld wordt productieprocessen rigoureus te veranderen of te stoppen met zeer vervuilende activiteiten. Dit lukt niet met een beetje beter isoleren en een warmtepomp. En ook niet met een warme winter en een lage gasprijs. Er is nu echt beleid nodig, met harde afrekenbare doelen voor de grootste uitstoters en steun om die doelen te halen. En niet halen, is terugbetalen!